ABDÜLKADİR GEYLANİ HAZRETLERİNİN SOYU
GAVSU'L AZAM/ABDÜLKADİR GEYLANİ HAZRETLERİ
Selamunaleykum.Allah'ın rahmeti bereketi mağfireti nuru üzerinize OLSUN..
Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin baba tarafından nesebi şu şekilde Hz. Ali (r.a.)’ye ulaşmaktadır: “Abdülkâdir b. Ebî Sâlih Mûsâ Cengî-dost b. Ebî Abdillâh b. Yahyâ ez-Zâhid b. Muhammed b. Dâvûd b. Mûsâ b. Abdillâh b. Mûsâ el-Cûn b. Abdillâh el-Mahz el-Mücell b. Hasan el-Müsennâ (v. 97 veyâ 99/715 veyâ 717) b. Hasan (2-49/624-672) b. Alî b. Ebî Tâlib el-Murtazâ (v. 17.09.40/4.01.661) .
Bu şecereye göre Hz. Hasan (r.a.) soyundan geldiği için Abdülkâdir Geylânî (k.s.) şerif olarak kabul edilmiştir.
Tâdifî, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin anne tarafından dedesi Savmaî’nin Hüseynî olduğunu belirtir. Alî el-Kârî de Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin anne tarafından Hz. Hüseyin (r.a.)’e ulaşan şu silsileyi vermektedir:
Abdülkâdir Geylânî b. Ummi’l-Hayr Emeti’l-Cebbâr Fâtıma bint Abdillâh es-Savmâî ez-Zâhid b. Ebî Cemâliddîn Muhammed b. Mahmûd b. Ebi’l-Atâ Abdillâh b. Kemâliddîn îsâ b. el-lmâm Alâiddîn Muhammed el-Cevvâd b. el-Imâm es-Seyyid Alî er-Rızâ (v. 203/818) b. el-lmâm Mûsâ el-Kâzım (v. 183/799) b. el-lmâm Ca’fer es-Sâdık (v. 148/765) b. el-lmâm Muhammed el-Bâkır (v. 114/733) b. el-lmâm Zeyni’l-Âbidîn Alî (v. 95/713) b. el-lmâm eş-Şehîd Ebî Abdillâh el-Hüseyin (3-49/624-670) b. Emîri’l-Mü’minîn Alî el-Murtazâ (v. 40/661) (radıyallâhü anhüm).
Bu silsileye göre de mezkûr kaynaklar Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin seyyid olduğunu belirtirler.
Fütûhu’l-Gayb'ın sonunda ise bu iki şecere dışında diğer üç halîfeye ulaşan şecereler verilmektedir.
Ancak, yukarıdaki Hz. Hasan (r.a.) soyundan Hz. Peygamber (s.a.v.)’e ulaşan şecerenin sahîh olmadığı, bunun ilk defâ Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin torunu Nasr b. Ebl Bekr tarafından iddiâ edildiği şeklinde fikirler, ileri sürülmüştür. Bu konuya ilk defâ geniş bir şekilde temas eden kişi ise Takıyyeddîn Abdurrahmân el-Vâsıti (v. 744/1344) olmuştur. Vâsıtî, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin şerifliği husûsuna şiddetle karşı çıkar. Çünkü ona göre hiçbir nesepci (nessâbe) böyle bir beyanda bulunmamıştır. Dolayısıyla bu iddiâ, delilden yoksundur.
Vâsıtî’yi tâkip eden bir diğer isim ise Alî b. Muhammed el-Karamânî el-Hanefî’dir (v. ?). O, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin nesebi ve diğer bâzı ahvâli hakkındaki şüphelerini - ya da kendi ifâdesiyle Şeyh’i kendisine yapılan iftirâlardan, özellikle de Şattanûfî’nin Abdülkâdir Geylânî (k.s.) hakkında ortaya atmış olduğu gerçek dışı bilgilerden temizleme gayretini- hâvî el-Hakku’z-zâhir fî şerhi hâli’ş-Şeyh Abdilkadir (baskı yeri ve târihi yok) isimli bir risâle yazmıştır ki, onun itirazlarının önemli bir bölümünü Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin şerifliği husûsu oluşturur. Ebû Abdillâh Muhammed el-Mekkî ise es-Seyfü’r-rabbânî fî unukı’l-mu’tenz ale’l-Gavs el-Glânî (Tunus 1310 h.) isimli risâlesinde, Karamânî’nin görüşlerine sert bir şekilde cevap vermiştir.
Hânsârî de eserinde bu konuya girerek, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin nesep şeceresini verdikten sonra, onun şerîf olmadığı husûsunda ileri sürülen delilleri tartışır. Fakat bir netîceye varamaz.
Magrib Kâdirî şerifleri hakkında önemli bir eser olan Neşru’l-mesâni'nin müellifi Muhammed b. et-Tayyib el-Kâdirî de “cengî-dost”un Farsça’da “şânı yüce, kudreti büyük” mânâsına geldiğini söyledikten sonra “Arap memleketlerinden Acem bölgelerine göçenlere, bilhassa da Ehl-i Beyt’ten olanlara Farsça isimler verilmiştir” diyerek, örnek olarak Farsça lakap almış bâzı kişilerin Hz. Ali (r.a.)’ye ulaşan soy şecerelerini verir.
Kaldı ki, bu hususta İslâm târihi araştırmacılarından Nâhide Bozkurt’un şu fikirlerine biz de aynen iştirak ediyoruz:
‘‘İsimlerden hareket edilerek şahısların etnik kökeni hakkında objektif bir sonuca varılamaz. Çünkü kültür etkileşimi sonucunda milletlerin birbirlerinin isimlerini kullanmaları târihin her döneminde görülmüş bir olgudur.”
Şeyh Zerrûk’un dediği gibi “nesepte aslolan dindir”. Yâni insanlar soy ve sülâleleri ile değil, dînî yaşayışları ile, ahlâk ve faziletleri ile değerlendirilmelidir. Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin “Allah ve Nebisi katında sahih nesepliler ehl-i takvâdır” sözü bu hususta dikkate değerdir. Bizim kanâatimiz erdemlilikte nesebin ilk sırayı teşkil edemeyeceği, Hz. Peygamber (s.a.v.)’in getirdiği dîne yapılan hizmetin İslâmî ölçüler içerisinde her şeyin önünde geleceğidir.DUA İLE..
Bu şecereye göre Hz. Hasan (r.a.) soyundan geldiği için Abdülkâdir Geylânî (k.s.) şerif olarak kabul edilmiştir.
Tâdifî, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin anne tarafından dedesi Savmaî’nin Hüseynî olduğunu belirtir. Alî el-Kârî de Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin anne tarafından Hz. Hüseyin (r.a.)’e ulaşan şu silsileyi vermektedir:
Abdülkâdir Geylânî b. Ummi’l-Hayr Emeti’l-Cebbâr Fâtıma bint Abdillâh es-Savmâî ez-Zâhid b. Ebî Cemâliddîn Muhammed b. Mahmûd b. Ebi’l-Atâ Abdillâh b. Kemâliddîn îsâ b. el-lmâm Alâiddîn Muhammed el-Cevvâd b. el-Imâm es-Seyyid Alî er-Rızâ (v. 203/818) b. el-lmâm Mûsâ el-Kâzım (v. 183/799) b. el-lmâm Ca’fer es-Sâdık (v. 148/765) b. el-lmâm Muhammed el-Bâkır (v. 114/733) b. el-lmâm Zeyni’l-Âbidîn Alî (v. 95/713) b. el-lmâm eş-Şehîd Ebî Abdillâh el-Hüseyin (3-49/624-670) b. Emîri’l-Mü’minîn Alî el-Murtazâ (v. 40/661) (radıyallâhü anhüm).
Bu silsileye göre de mezkûr kaynaklar Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin seyyid olduğunu belirtirler.
Fütûhu’l-Gayb'ın sonunda ise bu iki şecere dışında diğer üç halîfeye ulaşan şecereler verilmektedir.
Ancak, yukarıdaki Hz. Hasan (r.a.) soyundan Hz. Peygamber (s.a.v.)’e ulaşan şecerenin sahîh olmadığı, bunun ilk defâ Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin torunu Nasr b. Ebl Bekr tarafından iddiâ edildiği şeklinde fikirler, ileri sürülmüştür. Bu konuya ilk defâ geniş bir şekilde temas eden kişi ise Takıyyeddîn Abdurrahmân el-Vâsıti (v. 744/1344) olmuştur. Vâsıtî, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin şerifliği husûsuna şiddetle karşı çıkar. Çünkü ona göre hiçbir nesepci (nessâbe) böyle bir beyanda bulunmamıştır. Dolayısıyla bu iddiâ, delilden yoksundur.
Vâsıtî’yi tâkip eden bir diğer isim ise Alî b. Muhammed el-Karamânî el-Hanefî’dir (v. ?). O, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin nesebi ve diğer bâzı ahvâli hakkındaki şüphelerini - ya da kendi ifâdesiyle Şeyh’i kendisine yapılan iftirâlardan, özellikle de Şattanûfî’nin Abdülkâdir Geylânî (k.s.) hakkında ortaya atmış olduğu gerçek dışı bilgilerden temizleme gayretini- hâvî el-Hakku’z-zâhir fî şerhi hâli’ş-Şeyh Abdilkadir (baskı yeri ve târihi yok) isimli bir risâle yazmıştır ki, onun itirazlarının önemli bir bölümünü Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin şerifliği husûsu oluşturur. Ebû Abdillâh Muhammed el-Mekkî ise es-Seyfü’r-rabbânî fî unukı’l-mu’tenz ale’l-Gavs el-Glânî (Tunus 1310 h.) isimli risâlesinde, Karamânî’nin görüşlerine sert bir şekilde cevap vermiştir.
Hânsârî de eserinde bu konuya girerek, Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin nesep şeceresini verdikten sonra, onun şerîf olmadığı husûsunda ileri sürülen delilleri tartışır. Fakat bir netîceye varamaz.
Magrib Kâdirî şerifleri hakkında önemli bir eser olan Neşru’l-mesâni'nin müellifi Muhammed b. et-Tayyib el-Kâdirî de “cengî-dost”un Farsça’da “şânı yüce, kudreti büyük” mânâsına geldiğini söyledikten sonra “Arap memleketlerinden Acem bölgelerine göçenlere, bilhassa da Ehl-i Beyt’ten olanlara Farsça isimler verilmiştir” diyerek, örnek olarak Farsça lakap almış bâzı kişilerin Hz. Ali (r.a.)’ye ulaşan soy şecerelerini verir.
Kaldı ki, bu hususta İslâm târihi araştırmacılarından Nâhide Bozkurt’un şu fikirlerine biz de aynen iştirak ediyoruz:
‘‘İsimlerden hareket edilerek şahısların etnik kökeni hakkında objektif bir sonuca varılamaz. Çünkü kültür etkileşimi sonucunda milletlerin birbirlerinin isimlerini kullanmaları târihin her döneminde görülmüş bir olgudur.”
Şeyh Zerrûk’un dediği gibi “nesepte aslolan dindir”. Yâni insanlar soy ve sülâleleri ile değil, dînî yaşayışları ile, ahlâk ve faziletleri ile değerlendirilmelidir. Abdülkâdir Geylânî (k.s.)’nin “Allah ve Nebisi katında sahih nesepliler ehl-i takvâdır” sözü bu hususta dikkate değerdir. Bizim kanâatimiz erdemlilikte nesebin ilk sırayı teşkil edemeyeceği, Hz. Peygamber (s.a.v.)’in getirdiği dîne yapılan hizmetin İslâmî ölçüler içerisinde her şeyin önünde geleceğidir.DUA İLE..
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.